«Фл мад, ныййарг мад, уддр не ‘уунды й хъбулы млтыл»
84 азы разм райдыта Фыдыбстйы Стыр хст…
О, куыд хорз уыд црын!
Ехх, цй зын у млын…
Ды н фд д зарг кронм,
Ды н фцыдт фидны бонм.
«Зххыл цы стырдр тох рцыд, гъе уым ирон туг др ныккалд!»
1941 азы 22 июны немыцаг фашистт рбалбурдтой Советон Цдисм, м райдыдта вирхъау хст – Фыдыбстйы Стыр хст. 1418 боны м хсвы… Иу бон иннмй карздр… Иу хсв иннмй тссагдр…
Хст… Млтхссг… Хъбулхор… Цал м цал ныййарджы баззад фндаджы хъбрыл, й хъбулм нхълм ксгй. Цал м цал взонг чызджы ффыднхъл кодта хст.
Карз хст райдыдта… Арвау ныццлхъ кодта тохы фыццаг грах, арвы цлхъау нрг ацыд ххты ’м быдырты.
Карз хст райдыдта… Ныффйлыдта дидингджын зад крдг, ацагъта й рсугъд къуырфытй райсомы ‘ртх, рхуыссыд зххыл, стй сыстад м ныгуылнм акъул.
Хрзбон, нцойдзинад, хрзбон!
Млтон дымг сд ’взагй ныхситт кодта, атахти быдырты, стыдта фурды уылнт с урс брцытй м с ныццлхъ кодта айнджы фидар ныхыл. Хрз-бо-он!
Сау мигът рбацуынц, сау мигът рбассндынц ныгуылнй… Гъей, уардзн тагъд… Туджы къвда ныууардзн тагъд!.. Фидар луут, срибаруарзджыт, мачи фтрсд!
Арв куыд нры, афт н цвы…Мачи фтрсд!
Уд нафоны цыдысты хстм,
Бст уыд флладхуыз м тар.
Мад й фыртн тыргъы раз фдзхста:
– Ма ныууадз дзгъл д фыды кард!
Уый дын тохй рарвыста лварн,
Рызт й ул хъарм туджы ртах.
з дуыл, м хур, м зрд дарын,
Ды улахизй кй раздхдзын тагъд.
Хст… Фыдыбстйы Стыр удхссг хст. Й койм др баризы адймаджы зрд. Цал м цал хдзарм рхаста фыдбылыз, намонддзинад! Цыппар азы дргъы советон адм фцыдысты хстон фндгтыл. Уымн м зрдй уарзтой, цгй аргъ кодтой се стыр Фыдыбстйн. Райгуырн късы раз иу уыд с хс – цыфыддр знаг хъуам ссст рцуа. Цагъары бсты – млт!
м инн адмты мрнхъ рлууыдысты ирон адм др. Ундонй ныззарыдысты тохы зарг. Н бстйы инн адмтим иум ухскиуз тох кодтой цыфыддр знаг – фашистон Германы фсады ныхм. Ирыстоны минвртт уыцы хсты схи куыд хъбатырй равдыстой, ууыл дзург сты ацы нымцт м брггннт: н чысыл зххы алы цыппрм црг др фмард Фыдыбстйы сраппонд карз хсты.
Гитлеры балбиргът нхъл уыдысты, м Советон Урсе дыуу мйм дрнгонд рцудзн. Фл схи брзйыл бавзрстой советон адмы тых м хъару. Советон адм м й Сырх фсад хъддыхй-хъддыхдр кодтой, карз хстыты хсыстысты. Советон Цдисы инн адмтим иум с тых, с хъаруйыл н бацаурстой.
Адймагм срыстырдзинад м патриотизмы нкъарнт гуырын кнынц Петр Павленкойы уыцы фыдвзарнты рстг загъд ныхст: «Ироны ном цытим дзурынц ппт фронты др, уымн м иртт схи равдыстой хъбатыр м намысджын хстонтй». Мн куыд фыста газет «Правд» та 1944 азы 8-м июны: «Сыны осетинского народа в борьбе с гитлеровскими захватчиками показали образец героизма и мужества».
Фл куыдфнды ма уд, кддр крон рцыд уыцы вирхъау сау бонтн. Ирыстоны хстонтй й хъул сахъ кмн абадт, уыдон рыздхтысты хстфхрдй, фл улахиздзаутй. С фллад нма суагътой, афт та ныллууыдысты ног цард, сабыр дуг аразыныл. С фстиуджыт адмй н уыдысты м не сты рох.
Уыдон цыдысты хсты цхрм – бирт бархи, барвндонй. Цыдысты рцу м ма ‘рцуйы фндагыл. Уыдон с цард нывондн рхастой Фыдыбст, Срибар м Намысн.